دانشنامه گردشگری نی‌ریز

نوشته‌ها

در آن سال‌هایی که باران کم می‌بارد چهره این منطقه به‌کلی دگرگون می‌شود. دریاچه‌های وسیع به نمکزار تبدیل می‌شوند، نیزارها می‌خشکند، بیماری و مرگ‌ومیر در بین پرندگان شایع می‌شود و هرکدام که می‌توانند منطقه را ترک می‌کنند. به‌جای هیاهو و غوغای صدها هزار پرنده سکوت غم‌انگیزی همه‌جا را فرامی‌گیرد. چشمه‌ها می‌خشکند. سطح آب چاه‌ها پایین می‌رود و به‌تدریج شور و خشک می‌شوند. مزارع و کشتزارهای تشنه به حال خود رها می‌شوند و همه این‌ها تأثیر سوء خود را به چهره مردم منتقل می‌کنند. غم عظیمی همه‌جا را فرامی‌گیرد. 

آن‌همه تنوع و زیبایی خیره‌کننده به یکنواختی کسل‌کننده‌ای تبدیل می‌شود و انسان حیران می‌ماند. خشک‌سالی بلای جدید و ناآشنایی برای مردم نیست. در یک دعای قدیمی که حدود سه هزار سال قدمت دارد از خداوند خواسته می‌شود که این سرزمین را از خشک‌سالی مصون دارد. تأثیر چنین رویدادهایی است که ترانه‌های مردم این نواحی از غم‌انگیزترین نواها است. ترانه‌هایی که در بیشتر آن‌ها به موجزترین و دقیق‌ترین شکل خشک‌سالی و تشنگی زمین توصیف می‌شود. 

وقتی‌که سد درود زن در مسیر رود کر احداث شد نگرانی‌ها از خشکیدن دریاچه‌ها افزایش یافت. همزمان با ساختن سد، کانال‌های آب‌رسانی جدیدی احداث شدند که می‌توانستند زمین‌های بیشتری را مشروب نمایند. به همین دلیل به‌وسیله زهکش‌های عظیم تالاب‌های متعددی را خشک کرده و به زیر کشت بردند. در همان سال‌های اول تالاب‌های بیضا، لپوئی، آهوچر و زرقان نابود شدند. هرچند آب کافی برای زمین‌های بیشتری موجود نبود، احداث زهکش‌ها و خشکاندن تالاب‌ها همچنان ادامه پیدا کرد. تالاب‌ها علاوه بر نقش‌های عمده دیگری که داشتند از مهم‌ترین منابع تأمین‌کننده غذای دام مردم این نواحی نیز بودند. این روند هنوز هم ادامه دارد. سال گذشته تالاب عظیم کمجان به‌کلی نابود شد و امسال هم نوبت تالاب خرامه است که زهکش آن به‌زودی تکمیل می‌شود. 

حوزه رود کر حوزه محدودی است، میزان نسبی بارندگی سالیانه مشخص است و درنهایت می‌توان سطح کلی زمین‌هایی را که می‌شود زیر کشت برد را تعیین نمود. ولی باوجوداینکه بخشی از مزارع بی‌آب می‌مانند احداث زهکش و کانال‌های آب‌رسانی جدید ادامه دارد. در کامفیروز جنگل و مراتع را تخریب نموده و به زیر کشت می‌برند درحالی‌که مزارع سرسبز پایین‌دست از بی‌آبی می‌خشکند. بررسی آنچه در حوزه کر می‌گذرد از هر نظر می‌تواند آموزنده باشد. حوادث ناگواری که مسبب بخش اعظم آن نه خشک‌سالی که انسان‌ها هستند. 

در حوزه آبخیز سد جنگل‌ها و مراتع سریعاً تخریب می‌شوند. هر دامنه‌ای با هر شیبی شخم زده می‌شود علاوه بر از دست دادن جنگل و مرتع فرسایش شدیدی که به دنبال این‌گونه اقدامات صورت می‌گیرد ظرفیت مفید سد را هرسال کمتر می‌کند. با کاهش ظرفیت مفید سد و افزایش بی‌رویه زمین‌های زیر کشت می‌توان آینده را پیش‌بینی نمود. جابجایی عظیمی در بین روستاییان دشت‌های اطراف کر صورت خواهد گرفت. گویی دیگر لزوم ندارد انسان به سن بالایی برسد تا نابودی جنگلی و یا خشکیدن تالابی را دیده باشد، خشکیدن چشمه‌ها، نابودی حیات‌وحش آن‌چنان سرعتی دارد که هر کس به‌دقت به اطراف نگاه کند می‌تواند شاهد چندین حادثه از این قبیل باشد.

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: