شرح احوال و زندگانی سحاب نیریزی: : دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

   نام او سید نعیم ،فرزند سید عفیفا شیخ ‏الاسلام، متخلص به «سحاب» بود.خاندان او از بزرگانِ علم و ادب آن دیار به شمار مى‏ آمدند و در سده‏هاى ۱۳ و ۱۴ ه .ق. منصب شیخ‏ الاسلامى نیریز را عهده‏ دار بودند. جد او میرمحمد صالح دارابى - احتمالاً در اوایل سده ۱۳ ه .ق.- از داراب به نیریز هجرت کرد و به گفته مؤلّف فارسنامه ناصرى: «بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله‏ اى در نیریز برپا گشته، بیشتر آنها اهل کمال و ثروت و مال گشته، و به احترام تمام زندگانى دارند ». پس از میرمحمد صالح، فرزندش «میرنعیم» شیخ‏ الاسلام نیریز شد و پس از میرنعیم فرزندش سید عفیفا عهده ‏دار این منصب شد .
    زین العابدین شروانى متخلص به تمکین (متوفى ۱۲۵۳ ه .ق.)، در نیمه اول سده ۱۳ ه .ق. سید عفیفا را دیده، اما از او به نیکى یاد نکرده و حتى وى را مورد نکوهش قرار داده است .
به هر حال، سید نعیم، پس از پدر به شیخ ‏الاسلامى نیریز برگزیده شد. با توجه به اینکه مؤلّف فارسنامه ناصرى - تألیف در ۱۳۱۱ ه . ق. - و صاحب تذکره مرآت‏ الفصاحه - تألیف در ۱۳۱۶ ه .ق. - سید نعیم را در آن زمان که منصب شیخ‏ الاسلامى نیریز را بر عهده داشته دیده ‏اند ، لذا مى‏ بایست در اواخر سده ۱۳ ه .ق. عهده ‏دار این منصب شده باشد.
    حسینى فسایى از او به نیکى یاد کرده و عناوین و القابى چون «سلاله سادات و نادره دوران، مرجع انام» به وى نسبت داده است .
    سحاب علاوه بر آن، اهل شعر و ادب نیز بود و چنانکه مؤلّف تذکره مرآت‏ الفصاحه نقل کرده، دیوان شعرى مشتمل بر مثنویات، غزلیات، قصاید و مراثى داشته است . اما اکنون جز ابیاتى پراکنده، از او اثرى در دست نیست.
از قصاید او

یادگار جم دگر عرش برین شد
تکیه زن بر وى مگر روح ‏الامین شد
ساحت گلشن ز سرو و لاله و گل
جنت فردوس و قصر حورعین شد

*

چو از وثاق زدم زین به رخش راه سپار
شدم ز بهر سفر بر براق عزم سوار
هنگام شب که گشت سوى باختر روان
   رایات موکب شه خاور به آسمان

*
از غزلیات او

به دوستى که گرم مى‏ دهند عالم را
   بهاش مى‏ ندهم صحبت تو یک دم را
چنان ز ذوق خدنگ تو مى‏تپد دل ما
   که فرق مى‏ نگذارد ز زخم مرهم را

*

صورت خوبان بدیدم هر چه در آفاق بود
      صورت دلدار ما دیباچه اوراق بود
من که رفتم زخود از گردش چشم سیهش
   چون کنم گر به من زار بیفتد نگهش

از رباعیات او

اى دوست درین دو روزه عمر فانى
تا چند گرفتار هوس مى‏ مانى
از چاه هوس برآ چو یوسف که کنى
در مصر بقا تا به ابد سلطانى

همچنین از مراثى او دو بیت در دست است:

ز مهمان اى فلک کى رسم منع نان وابستى
مگر آخر نه مهمان تو سبط بوترا بستى
مگر آخر نه زینب دختر زهراست کز جورت
                              سوار ناقه عریان، بى ستر و حجابستى

    سحاب سرانجام در نیریز درگذشت و در همانجا نیز دفن شد.باتوجه به شرح احوالش مى ‏بایست در اوایل سده ۱۴ ه .ق. وفات یافته باشد. سنگ مزار او در ضلع جنوبى حسینیه مسجد امام خمینى (در پیاده ‏رو) قرار دارد.