دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

"در شکایت از گردش روزگار بر سبک خاقانى شروانى"
 
من و زلف نگار و دور دوران                نگونیم  و سیه روز و پریشان
زمن آباء علوى را تبرّاستچ                   و بیزارى سام از روى دستان
فسرده طبعم اندر پرده دل                  چو اندر چاه کنعان ماه کنعان
مرا از فکر بکر، آن شد مسلم                    که از تولید عذرا آسِنستان
برات  عشرتم بر شاخ آهو                  بساط راحتم بر موج عُمان
وزد بر دل، نسیم صبحگاهى                       چنانک اندر رخ آئینه سوهان
نه دلدارم، به جز خون دل و اشک               نه غمخوارم، به جز دست و گریبان
زدود سینه‏ ام، تاریک خانه                      ز اشک دیده‏ام، گلگون شبستان
غم و درد و فراق و سوزش دل                      مراناظر به جاى چار ارکان
فشانم هر شب از بسیارى غم               ز خون دل به رخ رود خَزَرْوان
غم ودل هم نفس چون شیر و شکر              ولى در خاصیت چون ماه و کتّان
بلرزد قلبم از وسواس خاطر                    چوتار موئى اندر نار سوزان
زنندم طعنه ‏ها چون بومسیلم                گر از طبعم تراود حوض نُعمان
کند خون در دلم آن کو شب و روز                ز افزونى خون دادمش چیلان
 کنم هرچند دوران را نیایش            ز بهر کینه‏ام بر بسته تُوبان
ز سیر گنبد خضرا  دلم تنگ            ز دور چرخ پیرم دیده خون بان
به مستى، شهره گردم در خرابات               اگر جا گیرم از طاعت به لبنان
گر از حکمت سخن رانم کنندم             مکان چون ناصر خسرو به یُمْگان
زناى سینه‏ام از پرده دل                       فغان بیرون جهد چون ناى کوسان
کنندم سخره طفلان در علا لا            گر از نظمم چکد صهباى  سیلان
شوم چون ماهیار،  افسانه دهر             اگر در بندگى کوشم چو خوران
کند نفرت حسود از گفته من            چو مغز خُنْفَسا  از بوى ریحان
زبخت بد شود یارم چو دارا              مرا جانوسیار  آسا نگهبان
شوم همدم بتان سَعْترى  را                 گر آرم جلوه‏ گر کار نریمان
گر اندر گلشنى خواهم ستادن                شود از حیرتم آنجا ستودان
اگر باشد فریسیموس  طبعم             نماید شهره‏ اش گیتى به دستان
غم و اندوه دوران جهان را              دل پژمرده من شد ترینان
مرا بر عیش محروم است حسرت           مرا بر فکر نادان است اِرنان
گر از روح القدس فیضى ستانم             شود مریم صفت مشهور بهتان
وگر از دم کنم احیاى موتى             یهودآسا زنندم طعن خِذلان
چو عیسى گر گریزم در سُکوبا              درآرندم به دار از راه عدوان
اگر مانع نبودى سوزش دل              گذشتى از سرم از گریه طوفان
فشانم لعل پیکانى  ز حسرت               به دامن هر شب از الماس مژگان
ازین فیروزه گون طشت معلَّق                    ز جَزْع  دیده بارم شاخ مرجان
       

مجاور در صِماخَم  طیره  طَلْق                  چو ماران در بر ضحّاک عَلوان
زده فُسطاط  در ملک دلم غم              چو اهریمن بر او رنگ سلیمان
فلک پیرى بود خمیده بالا                 جهان زالى بود خشکیده پستان
نه بر مهر و ولاى او سبک تن              نه بر عهد و وفاى او خنک جان
نه بر ساسانیانم روى امید              نه بر سامانیانم چشم احسان
نه قسّیسم  کند یارى نه موبد                  نه زاهد بخششم آرد نه رُهبان
نه عابد را دل از من خوش نه صوفى             نه خوش دل، جاثِلیق  از من نه مَطْران
زهر همدم چنان هستم مشوّش               که خود از سایه خویشم هراسان
فلک گویى که از سیاره هر شب                  سوى من افکند از کین فَلاخان
به قصد کین من، ناهید  و برجیس               به عزم رزم من، بهرام  و کیوان
ببسته برمیان صَمْصام  و تُکْمَر                 گرفته زیر کَش  زوبین  و پیکان
به تألیف ار درآرم تَنگَ لوُشا                 بگویند این اساطیر است و دستان
کنم گر شرح بر قُسطاى لوقا                    کنندم شهره اندر صرع  و نسیان
نه در مسجد رهم کاین است بى دین              نه در میخانه کاین مست است و نادان
ز رد کفر، ننگ هرچه کافر                 ز صدق عهد، ردّ هر مسلمان
مرا چون ملک معنى شد مسلّم                  چه باید آرزویم، ملک خَتْلان
گهم دل ره زند، کز این تظلّم                  درآور چار تکبیرى به ایمان
بَدَل کن سُبحْه  خود را به زُنّار                 ز مسجد در کلیسا شو خُرامان
بجو از جاثلیق دیر یارى                  صلیب آویز در حلق و گریبان
ثلاثه‏گو  درآ اندر کلیسا                         توسّل جو به یعقوب  و به توبان
مکمل ساز دل را از سه قُرْقُف                 زاقنوم ثلاث انگیز برهان
مهذّب کن تن از صَوْمُ العَذارا              به عید الهیکل  آور روى ایقان
ستایش آر مریم را به لاهوت              کشیشان را نیایش کن به اذعان
مفرح کن دل از آهنگ ناقوس                ز بُرنُس  کن مُزیّن جسم عریان
بگیر از بچه ترسا، جام قَرْقَف                  به نَسطور  و به ملکا  شوکرایان
گر از اسقف نبینم دل نوازى             سوى آذرگشسب  آیم گریزان
بَرَهْمن  را سجود آرم شَمَنْ وار             طرب جویم ز جشن خردگیران
ز صهبا بر لب آرم نار زردشت              در آتشخانه پویم پاى کوبان
به لنگ زَند  پردازم معانى               کنم از مَشْرَح  پازَند  جولان
به کف گیرم به جاى سُبحه بَر سَم               کنم از گاه گاهنبار  عنوان
خرد را در عِقال  آرم به خرداد             قدح را پر عُقار  آرم در آبان
کنم تفسیر استا  را مُبَرْهن              بر پیر مغان آیم غزلخوان
چو موبد پرسدم شرح دَساتیر              بدو روشن کنم تفسیر شایان
مغانم گر نیارند ارمغانى               برافشانم ز آتشخانه دامان
برین دولاب مینایى  نهم دل               چو تسلیم غَنَم  در چنگ سِرْحان
بود مغز سرم از نار سودا                     درین محنت سرا چون دیگ جوشان
پناهم از غم گیتى به داور                 گریزم از بد دوران به یزدان
  خداى است آنکه ذات بى ‏زوالش                       نه تغییرى کند پیدا نه نقصان
شود بیدار تا بخت گران خواب                    شود تا اختر طالع فروزان
عنان درکش از این اندیشه زشت               پناه از حق بجو از مکر شیطان
زبان بربند از این اقوال باطل             قلم درکش برین ابیات هذیان
 

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: