نوشته‌ها
سید محمد سقا (پهلوان گرجی)
از پهلوانان دیگری که در اواخر عهد قاجاریه پا به عرصهٔ وجود نهاد، سید محمد سقا بود. ایشان در سال ۱۲۹۰ ه.ش در محلهٔ امام مهدی به دنیا آمد و در سن ۱۴ سالگی ورزش را شروع کرد. وی در مدت ۵ سال از چنان بدن ورزیده و ساخته و پرداخته‌ای برخوردار شد که مورد توجه قزاق‌های رضاخان قرار گرفت و به همین منظور او را در سال ۱۳۰۹ ه.ش جهت خدمت در گارد سلطنتی به پایتخت اعزام کردند. روح بلند و ستیزه‌جو و سازش‌ناپذیر پهلوان، موجب شد تا او در همان سال با چند نفر از مستشاران انگلیسی درگیر شود و پس از زدوخورد مفصل با آن‌ها از پادگان نظامی متواری شده و به گرجستان شوروی فرار کند. سید محمد به مدت ۲۵ سال در آن کشور رحل اقامت کرد. در این مدت چون پدر و مادر او، هیچ خبری از فرزند به دستشان نرسیده بود، به خیال این‌که پهلوان توسط قزاق‌های رضاخان کشته شده است، او را فراموش کرده و بعد از مدتی حسرت‌زده جان به جان‌آفرین تسلیم نمودند. پهلوان در طول مدتی که در گرجستان اقامت داشت چندین بار با پهلوانان بنام آن کشور، از جمله پهلوان علی قلیچ کشتی گرفت و او را در مقابل دیدگان مردمان خویش شکست داد. سپس بعد از مدت‌ها در به دری و دوری از وطن بار دیگر عزم خویش را جزم نمود که به زادگاه خود برگردد.
ایشان در سال ۱۳۳۵ ه.ش از طریق مرز ترکیه تحت عنوان پهلوان گرجی به وطن بازگشت و یکسره خود را به زادگاه خویش رساند.
مرگ پدر و مادر او را بسیار متأثر کرده بود ولی چاره‌ای جز تسلیم در مقابل امر الهی نداشت. پهلوان گرجی پس از ورود به زادگاه خویش، با نمایش متحیرانهٔ عملیات پهلوانی در میدان شهر، جایگاه ویژه‌ای در بین مردم پیدا کرد و از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار شد.
پهلوان گرجی علاوه بر این‌که در بسیاری از شهرهای ایران به اجرای کارهای پهلوانی مبادرت ورزید، به بسیاری از کشورهای همسایه از جمله کویت، امارات، هندوستان، پاکستان، ترکیه و سوریه نیز مسافرت نمود و بالاخره در سال ۱۳۵۵ پس از بازگشت از عشق‌آباد ترکمنستان، هنگام بازگشت در شهرستان مرزی سرخس در سن ۶۵ سالگی جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و در همان دیار به خاک سپرده شد.
"این مقاله برگرفته از کتاب "تاریخ پهلوانی، ورزش زورخانه‌ای فارس" نوشتهٔ سید فخرالدین اژدری خواه است که مطابق نامه مورخ ۱۳۹۳/۶/۲ ه. ش با اجازه رسمی انتشارات تحسین در دانشنامه شهرستان نیریز بازنشر می‌شود".
کلمات کلیدی
اطلاعات:
- مرجع: هفته نامه عصر نی ریز، شماره های ۴۲۸ تاریخ ۲۹/۸/۱۳۹۰، ۴۳۳ تاریخ ۴/۱۰/۱۳۹۰، ۴۳۴ تاریخ ۱۱/۱۰/۱۳۹۰، ۴۳۶ تاریخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۰، و ۴۳۷ تاریخ ۲/۱۱/۱۳۹۰
- نویسنده/گردآورنده: سید فخرالدین اژدری خواه، انتشارات تحسین
- نوع مدخل: نوشتار
- تاریخ ثبت:1393/9/12
