دریاچه طشت یا دریاچه نرگس: : دانشنامه گردشگری نی‌ریز

نوشته‌ها

این دریاچه در شمال دریاچه بختگان قرارگرفته و وسعت آن نسبت به دریاچه بختگان کمتر است. مساحت آن در فصل‌های پرباران به حداکثر ۴۲۰ کیلومترمربع می‌رسد.
این دریاچه در منابع کهن و کتاب‌های جغرافیایی سده‌های نخستین با عنوان دریاچه «چوپانان»، «باسفویه»، «باسفهویه»، «باسفهری» و «باشفویه» نیز آمده است.
اصطخری در دو مورد از آن یادکرده، بار اول، آن را «باسفهویه» و بار دوم «چوپانان» نامیده و گفته است: «وامابحارها ... و بحیره الجوبانان ... و بحیره الباسفهویه طول‌ها نحو ثمانیه فراسخ و ماءها مالح و صیدها کثیر و فی اطراف‌ها آجام کثیره فی‌ها صب و بردی حلفاء و غیر ذلک».
ابن حوقل تحت عنوانِ دریاچه چوپانان و دریاچه باسفریه از آن یادکرده است. او ضمن برشمردن دریاچه‌های فارس گفته است: «... دیگر، دریاچه‌های بختگان، [و] چوپانان است که هریک از دیگری جداست و مردمی که در اطرافش هستند از آن بهره‌مند می‌شوند»؛ همچنین از وجود قریه چوپانان در جوار این دریاچه اطلاع داده است. ابن حوقل مطالبی را که درباره دریاچه «باسفریه» ذکر کرده، از اصطخری برگرفته است: «دیگر دریاچه باسفریه است که دیر باسفریه در آن واقع است و طولش نزدیک هشت فرسخ و آبش شور و صیدش فراوان و در اطراف آن بیشه‌هایی بسیار است و از آن‌ها نی و بردی [گیاهی نی مانند] و گیاه دوخ نوعی گیاه که از آن حصیر می‌بافند] و جز آن به دست می‌آید.

مقدسی آن را «باشفویه» خوانده و جیهانی در اشکال العالم آن را سقهریه نامیده و اضافه کرده است: «صومعه تاسقهریه براینجاست، درازی آن هشت فرسنگ باشد و آب آن شور و شکار بسیار و درختان و دوخ و نی و امثال آن بسیار است».

برخی این دریاچه را بخشی از دریاچه بختگان دانسته‌اند. جهانگردان اروپائی در اواخر قرن نوزدهم میلادی از وجود آن اطلاع یافتند. آلفونس گابریل، وِلس را کاشف دریاچه طشک (نرگس) خوانده که در سال ۱۸۸۱ م. موفق به شناخت آن شد. او در ادامه آورده است: «... پس از طی یک جلگه غیرمسکونی و بی‌آب‌وعلف که مستور از خرابه‌های قلاع قدیم بود، در شمال شهر کوچک نی‌ریز همین‌ که از سد کوچکی گذشتند دریاچه جدید به نام دریاچه تشت [طشک] یا دریاچه نرگس نمایان گردید. در نزدیکی دهکده تشت [طشک] دریاچه که به رنگ آبی سیر بود و تعداد بیشماری جزایر کوچک پشت سر نی‌زار انبوهی مانند کمربند در ساحل آن قرار داشت و جنگل باشکوهی از درختان مورد در اطراف آن پراکنده‌شده منظره مطلوبی به وجود آورده بود. در انتهای غربی دریاچه جدیدالاکتشاف ارتباط آن با دریاچه نی‌ریز به‌طور آشکار نمایان بود.