دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نوشته‌ها

 منابع و مآخذ مورد استفاده در این پژوهش را مى‏توان به چهار دسته تقسیم کرد:
     ۱ـ آثار و تألیفات قطب‏ الدین نیریزى: آثار متعددى از سید قطب‏ الدین به جا مانده که به جز چند اثر که به چاپ رسیده، بیشتر آنها به صورت خطى است. این آثار، علاوه بر آنکه در بخش آثار و نیز در شرح و توضیح اندیشه‏ ها و افکار سید قطب‏ الدین مورد استناد است، در هر چه روشن‏ تر شدن شرح احوال و زندگانى وى نیز مى‏ تواند سودمند باشد. فهرست کامل آثار وى در بخش آثار خواهد آمد.
     ۲ـ آثار و تألیفاتِ مریدان و عارفانِ سلسله ذهبیه: مهمترین این آثار عبارت است از: جامع الکلیات تألیف ام سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین ؛ قوائم الانوار و دیگر آثارِ راز شیرازى، از نوادگانِ دخترى سید قطب‏ الدین ؛ میزان الصواب فى شرح فصل الخطاب از امین الشرع خوئى ؛ «یک قسمت از تاریخ حیات و کرامات حضرت سید قطب‏ الدین محمد شیرازى»، ضمیمه تذکره ‏الاولیاء، تألیفِ راز شیرازى ؛ این اثر على‏رغم اطلاعات مفیدى که به دست داده است، مطالب ساختگى و غیرواقعى بسیارى در آن یافت مى‏ شود.
     ۳ـ منابع و مآخذ متقدم: این منابع که در سده سیزده و اوایل سده چهارده هجرى قمرى نوشته شده ‏اند، عبارتند از: تذکره ریاض ‏العارفین رضاقلى‏ خان هدایت ؛ فارس نامه ناصرى، تألیفِ میرزا حسن حسینى فسائى ؛ طرائق الحقائق معصوم علیشاه «نایب‏ الصدر» شیرازى ؛ حدیقه ‏الشعراء دیوان بیگى شیرازى ؛ تذکره مرآت الفصاحه، تألیف شیخ مفیدبن میرزا نبى‏ شیرازى، معروف به «داور».
     ۴ـ تحقیقات و پژوهش هاى معاصر: تاکنون کتاب و اثرى مستقل در شرح احوال و آثارِ قطب ‏الدین نوشته نشده است. تحقیقاتى نیز که درباره او انجام گرفته، به صورت مقاله، مقدمه و یا بخش مختصرى از یک کتاب است. مهمترین و جامع‏ ترین تحقیق، توسط استاد محمد خواجوى انجام گرفته که در مقدمه رساله روحیه و منهج التحریر که به همت ایشان به طبع رسیده، آمده است. متأسفانه استاد خواجوى، در تحقیق خود، اشاره‏ اى کامل به منابع و مآخذ مورد استناد نکرده و گاه فقط در متن، نام کتاب مورد استفاده را آورده است. علاوه بر آن، بیشتر با نثرى مسجع به توصیفِ قطب‏ الدین پرداخته، و در برخى موارد، متن از قالب یک تحقیق و پژوهش بیرون آمده، حالت یک انشاى توصیفى به خود گرفته است. علاوه بر آن، مرحوم دکتر اسدالله خاورى در کتابِ ذهبیه تصوف علمى ـ آثار ادبى ؛ احسان ‏الله استخرى در کتاب اصول تصوف، و دکتر محمد یوسف نیّرى در مقاله‏ اى تحت عنوانِ «مکتب عرفان شیراز»، به شرح احوال و آثار قطب‏ الدین پرداخته ‏اند.
     نکته شایان ذکر، این است که بیشتر این تحقیقات بدون هیچ نقدى، تکرار مطالب متقدمان است و در برخى موارد به جاى تحقیق و پژوهش در شرح احوال سید قطب ‏الدین، در تعریف و تمجید وى طریق مبالغه را در پیش گرفته ‏اند، در حالى که آثار و تألیفاتِ هر شخص، بیشترین نقش را در معرفى شخصیت علمى، عرفانى، ادبى و ... او دارد ؛ از این رو، در این پژوهش، سعى بر آن است که با بیان افکار و اندیشه ‏هاى والاى سید قطب‏ الدین و نیز با معرفى آثار او، به نقش علمى و عرفانى وى در جهان تشیع اشاره کنیم.
 

نام:
ايميل:
وب:
شماره امنيتي: